Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.

Cách đây 5 năm, tôi từng khuyên nhủ, định hướng ngành nghề cho Giang, một người cháu ở huyện Bình Sơn sau khi học xong lớp 12:

“Cháu học ở mức trung bình, nhà mình mức độ thu nhập trung bình, không thân thế gì thì tốt nhất nên đi học trường nghề,để đỡ tốn chi phí của gia đình và dễ xin việc làm ở bất cứ đâu”. 

Tuy nhiên, người mẹ và cháu Giang lại không chịu nghe, cứ nhất quyết theo học ngành quản lý địa chính ở Đà Nẵng, vì nghe người ta đồn đại rằng: "ngành ấy làm sướng lắm, luôn được “ăn trắng, mặc trơn”, hiếm gì người cầu cạnh, nhờ vả mình...” 

Ba năm đèn sách, tốn kém không ít chi phí học tập, Giang cũng nhận được tấm bằng ngành địa chính loại khá về quê nhà.

Giang hăm hở cầm những bộ hồ sơ đi tìm việc nhiều chỗ ở địa phương và các tỉnh lân cận mà chẳng có đơn vị, cơ quan, công ty nào có nhu cầu tuyển dụng. 

Số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động có xu hướng giảm, song cả nước vẫn còn hơn 1,1 triệu người thất nghiệp.

Trong đó có 242 nghìn người có trình độ cao đẳng, đại học trở lên. ), tỷ lệ thanh niên thất nghiệp ở mức cao (7,29%), cao hơn quý trước và cao hơn cùng kỳ năm 2016. 

Đáng lưu ý là nhóm người tìm việc làm nhiều nhất ở nhóm nghề kế toán - kiểm toán (3,6 nghìn người), tiếp đến là nhóm nghề nhân sự (1,1 nghìn người), lao động phổ thông (1,1 nghìn người). 

Thông qua các trung tâm dịch vụ việc làm, hơn 232 nghìn người tìm được việc làm; thông qua các doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, hơn 22 nghìn lao động Việt Nam tìm được việc làm ở thị trường Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Như vậy, thị trường lao động Việt Nam tồn tại khá nhiều vấn đề bất cập. 

Nhóm lao động có trình độ cao đẳng, đại học trở lên chiếm gần 27% số người thất nghiệp trong độ lao động. 

Thu nhập từ nhóm lao động có trình độ sơ cấp nghề cao hơn trung cấp và cao đẳng. 

Theo đánh giá của các chuyên gia, thị trường lao động chưa có nhiều khởi sắc, song vẫn bảo đảm cho kinh tế, xã hội phát triển theo chiều hướng thuận lợi.

Trên 860.000 học sinh lớp 12 cả nước năm nay chỉ còn vài ba ngày nữa là biết kết quả thi trung học phổ thông quốc gia. 

Sau đó các thí sinh và các bậc phụ huynh sẽ cân nhắc, lựa chọn, có thể điều chỉnh nguyện vọng để tham gia vào xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2017. 

Việc học tập, lựa chọn ngành nghề, bậc học là quyền lợi của tất cả học sinh, luôn được mọi người, phụ huynh và xã hội tôn trọng. 

Nhưng hiện tại, tình trạng thanh niên có đang trình độ đại học, cao đẳng thất nghiệp ở mức cao, công tác phân luồng học sinh, định hướng ngành nghề sau khi học xong bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông của Nhà nước, ngành giáo dục còn vướng phải nhiều rào cản, khó khăn; thị trường lao động chật hẹp, các trường đào tạo nghề còn hạn chế.

 

 TS. Phạm Mạnh Hà tư vấn chọn nghề cho học sinh Trường TC Giao thông Vận tải Hà Nội

 

Trong bối cảnh này, việc cân nhắc, lựa chọn thật kỹ lưỡng, sáng suốt ngành nghề, bậc học của chính các em gắn với năng lực, hoàn cảnh kinh tế gia đình và nhu cầu lao động xã hội (qua những kênh chính thống, tin cậy) là vô cùng cần thiết và quan trọng. 

Một số bạn trẻ, các bậc phụ huynh đã có những nhận thức, suy nghĩ và hành động chuyển dịch tích cực, đúng đắn về ngành nghề, bậc học, không còn nặng nề về bằng cấp, làm nhà nước hay tư nhân, làm “thầy” hay “thợ”… 

Đây là những tín hiệu tốt đẹp cho ngành giáo dục - đào tạo và thị trường lao động nước nhà.